فـــراسوز

با وجود آنکه در ساعات و روزهای اولیه حمله اسرائیل به ایران تصور بر پایان یافتن تنش مستقیم تهران و تل آویو بود و احتمال حمله متقابل ایران بسیار کم ارزیابی می شد، اما به تدریج و با انتشار اخبار و گزارش های مربوط به حملات اسرائیل، اکنون نه تنها فضای سیاسی و رسانه ای داخل تغییر معناداری کرده است، بلکه اخبار و گزارش ها از احتمال پاسخ تهران می گوید؛ کما اینکه به ادعای اکسیوس و به نقل از دو منبع در تل آویو، آژانس های اطلاعاتی اسرائیل باور دارند «ایران در حال آماده سازی برای حمله به اسرائیل از قلمرو عراق در روزهای آتی است».

 احتمال پاسخ تهران به حمله اسرائیل به موازات آتش بس محتمل در لبنان گزارش می دهد

افق تاریک جنگ و صلح

با وجود آنکه در ساعات و روزهای اولیه حمله اسرائیل به ایران تصور بر پایان یافتن تنش مستقیم تهران و تل آویو بود و احتمال حمله متقابل ایران بسیار کم ارزیابی می شد، اما به تدریج و با انتشار اخبار و گزارش های مربوط به حملات اسرائیل، اکنون نه تنها فضای سیاسی و رسانه ای داخل تغییر معناداری کرده است، بلکه اخبار و گزارش ها از احتمال پاسخ تهران می گوید؛ کما اینکه به ادعای اکسیوس و به نقل از دو منبع در تل آویو، آژانس های اطلاعاتی اسرائیل باور دارند «ایران در حال آماده سازی برای حمله به اسرائیل از قلمرو عراق در روزهای آتی است». این رسانه مدعی است: «احتمالا حمله ایران به اسرائیل پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انجام شود». اکسیوس ادامه داده است: «انجام این حمله از عراق و نه مستقیما از خاک ایران، می تواند تلاشی از سوی تهران باشد تا از حمله دیگری از سوی اسرائیل علیه مواضع استراتژیک جلوگیری کند. این منابع گفتند انتظار می رود این حمله از عراق با استفاده از تعداد زیادی پهپاد و موشک های بالستیک انجام شود». در همین زمینه، یک مقام آمریکایی به اکسیوس خبر داده است: «اگر تهران تصمیم به حمله بگیرد، ایران می تواند به سرعت آماده سازی خود را وارد عمل کند، اما ایالات متحده نمی داند آیا این تصمیم گرفته شده است یا خیر». هم زمان سی ان ان نیز روز چهارشنبه از قول یک مقام بلندپایه ایرانی که به نام او اشاره نکرد، خبر داد: «حملات اخیر اسرائیل به ایران با پاسخی قاطع و دردناک مواجه خواهد شد که احتمالا قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود». اگرچه این منبع تاریخ دقیقی را برای این حمله به سی ان ان ارائه نکرده، اما گفته است: «احتمالا قبل از روز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انجام خواهد شد». این در شرایطی است که سخنگوی کاخ سفید شامگاه چهارشنبه در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت: «ایران نباید به حمله اسرائیل پاسخ دهد و در صورت پاسخ، آمریکا از اسرائیل حمایت خواهد کرد».

انتقال جلسات کابینه اسرائیل به مکانی نامعلوم به موازات تقویت احتمال حمله ایران

به دنبال پررنگ ترشدن حمله احتمالی ایران، رسانه های عبری زبان گزارش دادند کابینه جنگ بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به دلیل نگرانی های امنیتی در دفتر نخست وزیر یا مقر ارتش اسرائیل تشکیل جلسه نمی دهد و به مکانی نامعلوم منتقل شده است. به نوشته ایسنا و به نقل از تایمز اسرائیل، رسانه های عبری دوشنبه گذشته اطلاع دادند کابینه جنگ تحت ریاست نتانیاهو، از روز دوشنبه (هفتم آبان/ 28 اکتبر)، تشکیل جلسات خود را به دلیل نگرانی های امنیتی، به مکانی سری و نامعلوم منتقل کرده است. شبکه کان اسرائیل با اشاره به این خبر گفته که پروتکل امنیتی جدید اسرائیل برای تشکیل جلسات کابینه، از روز دوشنبه هفته پیش به اجرا درآمده است. این اقدام فقط دو روز پس از حمله هوایی شنبه گذشته اسرائیل به اهدافی در داخل ایران و در شرایطی انجام می شود که بر اساس برآورد مقامات نظامی و امنیتی اسرائیلی، ایران درحال ارزیابی نحوه پاسخ خود به حمله هوایی اخیر اسرائیل است. سایت خبری وای نت در اسرائیل نیز گزارش داد این جلسات به دلیل تلاش برای حمله به سیاست مداران و سایت های نمادین دولتی جابه جا می شوند و دیگر در مکان ثابتی برگزار نمی شوند. بر اساس گزارش این رسانه اسرائیلی: «نشست دوشنبه گذشته کابینه جنگ بدون حضور دستیاران وزرا برگزار می شود که در آخرین لحظه از این تغییر مطلع شدند. همچنین به وزرا توصیه شده دیگر نمی توانند مسلح وارد ساختمان برگزاری جلسات کابینه شوند». سایت خبری والا اسرائیل نیز مدعی شده این تصمیم در پاسخ به حمله پهپادی اخیر حزب الله به اقامتگاه شخصی نتانیاهو در «قیساریه» در اوایل ماه جاری، گرفته شده است. این ادعا در حالی است که از حمله حزب الله به ویلای نتانیاهو بیش از 10 روز می گذرد و این تصمیم جدید فقط دو روز پس از حمله هوایی اسرائیل به ایران گرفته شده است. مقامات اسرائیلی می گویند با حملات پهپادی اخیر حزب الله به اسرائیل و به ویژه به اقامتگاه شخصی نتانیاهو، یک تهدید جدید و بی سابقه علیه امنیت جانی مقامات این رژیم به وجود آمده که نیازمند بازطراحی پروتکل های امنیتی و دفاع هوایی این رژیم است، اما تهدیدات مربوط به حملات ایران جدی تر است.

اولین استقرار عملیاتی سامانه تاد در اسرائیل هم زمان با پیش بینی حمله موشکی جدید از سوی ایران

گفتنی است پیش از حمله پنجم آبان اسرائیل به ایران و احتمال پاسخ متقابل تهران، گزارش هایی دال بر انتقال سامانه مشکی تاد (به اسرائیل) منتشر شده بود. پنتاگون 22 مهر/ 13 اکتبر اعلام کرده بود ارتش ایالات متحده پیش از یک حمله احتمالی موشکی بالستیک جدید از سوی ایران، برای تقویت دفاع اسرائیل یک سیستم دفاع موشکی پیشرفته را با اپراتورهای خدمه نظامی ایالات متحده مستقر خواهد کرد. به نوشته اکسیوس و به نقل از اکو ایران، این استقرار جدید بر وابستگی فزاینده اسرائیل نه تنها به تسلیحات ایالات متحده، بلکه به کمک های عملیاتی نظامی آمریکا نیز تاکید دارد. همچنین به این معناست که سربازان آمریکایی می توانند به طور فعال در نبرد بین اسرائیل و ایران در قلمرو اسرائیل شرکت کنند. ایالات متحده قبلا در طول جنگ خلیج فارس در سال 1991، سربازان خود را همراه با یک سیستم موشکی پاتریوت به اسرائیل فرستاده بود، اما در آن زمان شرایط بسیار متفاوت بود؛ چون اسرائیل سیستم دفاع موشکی خود را نداشت و درگیر جنگ نبود. به گفته مقامات آمریکایی و اسرائیلی، یک سامانه دفاع هوایی تاد ارتش آمریکا در سال 2019 برای یک رزمایش در اسرائیل مستقر شد، اما این اولین استقرار عملیاتی آن در اسرائیل است. مقامات اسرائیلی هم می گویند تل آویو برای این سیستم دفاع موشکی درخواست کرده که به معنای دور شدن از سیاست بلندمدت اعلام شده بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل است مبنی بر اینکه «اسرائیل خودش از خودش دفاع می کند». یکی از مقامات اسرائیلی به اکسیوس گفت: «ما یک برنامه عملیاتی قدیمی را فعال کردیم. بسیاری فکر نمی کردند این هرگز اتفاق بیفتد». این امر همچنین می تواند نشانه ای از آن باشد که ذخایر موشک های رهگیر پیکان و فلاخن داوود اسرائیل به طور درخور توجهی بر اثر حمله موشکی بالستیک ایران در اول اکتبر کاهش یافته است. ژنرال پت رایدر، سخنگوی پنتاگون نیز خبر داد: «به دستور رئیس جمهور، وزیر دفاع، آستین، اجازه استقرار یک باتری ترمینال دفاع در ارتفاع بالا (THAAD) و خدمه مرتبط از پرسنل نظامی ایالات متحده را به اسرائیل برای کمک به تقویت دفاع هوایی تل آویو صادر کرد». رایدر تاکید کرد استقرار این نیروها با هدف دفاع از اسرائیل و آمریکایی ها در اسرائیل دربرابر حملات بیشتر موشک های بالستیک ایران انجام می شود. هم مقامات آمریکایی و هم اسرائیلی ها بر این باورند که حملات رفت و برگشتی ادامه خواهد یافت و آمریکا و اسرائیل باید برای مقابله با واکنش احتمالی ایران با یکدیگر همکاری کنند.

پیشرفت در روند مذاکرات آتش بس لبنان و احتمال توقف حمله تهران

در حالی که گمانه زنی های رسانه ای احتمال بالایی را برای حمله ایران به اسرائیل در تلافی تجاوز شنبه هفته گذشته متصور هستند، ناظران باور دارند در صورت برقراری آتش بس در لبنان و غزه، امکان تاخیر در حمله ایران و حتی صرف نظر کامل از آن توسط تهران وجود دارد. پیرو نکته مذکور و به گفته ایسنا، هم زمان با سفر مشاوران ارشد جو بایدن، یعنی آموس هوکشتاین ، فرستاده ویژه آمریکا و برت مک گورک ، مسئول امور خاورمیانه به اسرائیل و دیدار آنها با مقامات تل آویو، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، مدعی پیشرفت در «شرایط لازم برای اعمال موثر قطع نامه 1701 شورای امنیت» شد. خبرگزاری رویترز شامگاه پنجشنبه گذشته گزارش داد به گفته بلینکن، در درک شرایط لازم برای اعمال موثر قطع نامه 1701 شورای امنیت که «پایه و اساس هرگونه توافق برای پایان دادن به جنگ اسرائیل و لبنان خواهد بود»، پیشرفتی حاصل شده است. بلینکن شامگاه پنجشنبه متذکر شد: «لازم است لبنان و اسرائیل برای تعیین شرایط لازم برای اجرای موثر قطع نامه 1701 شورای امنیت، شفاف باشند». وزیر امور خارجه آمریکا با لحنی مثبت بیان کرد: «پیشرفت خوبی در مذاکرات آتش بس بین لبنان و اسرائیل انجام شده است». او همچنین مدعی «پیشرفت ملموس» در تسهیل دسترسی فلسطینیان غزه به کمک های بشردوستانه شد و هم زمان اذعان کرد: «با وجود پیشرفت ملموس، ارسال کمک های بشردوستانه به غزه ناکافی است». در همین راستا، لوید آستین، وزیر امور خارجه آمریکا نیز مدعی شد در گفت وگو با یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، او را برای تسهیل روند ارسال کمک های بشردوستانه و ورود آن به غزه تحت فشار قرار داده است. بلینکن این را هم تصریح کرد: «اسرائیل برای دستیابی به اهداف خود در جنگ غزه، هزینه زیادی پرداخت. این جنگ به قیمت جان زنان و کودکان فلسطینی تمام شد و اکنون این جنگ باید متوقف شود». از طرفی، هم زمان با طرح ادعای بلینکن درباره پیشرفت در روند مذاکرات لبنان، تایمز اسرائیل از دیدار مشاوران ارشد بایدن با سران اسرائیلی خبر داد. تایمز اسرائیل به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد که دیدار روز پنجشنبه هوکشتاین و مک گورک با مقامات ارشد اسرائیلی، «سازنده، مفید و روی چندین مسئله مهم از جمله ایران، لبنان، غزه و آزادی اسرا» متمرکز شده بوده است. طبق گزارش این نشریه عبری زبان، هوکشتاین و مک گورک با بنیامین نتانیاهو ، ران درمر ، یکی از مشاوران ارشد نتانیاهو، یوآو گالانت، رونن بار ، رئیس شاباک، دیوید بارنیا ، رئیس موساد و دیگر مقامات دیدار داشته اند. یک مقام آمریکایی که هویت آن فاش نشده ، به تایمز اسرائیل گفته است: «تمرکز اصلی دیدارها روی تلاش برای دستیابی به آتش بس در لبنان و بازگشت شهروندان لبنانی و اسرائیلی به خانه های خود و آزادی اسرا از دست حماس متمرکز شده بود». با وجود ادعای بلینکن و تایمز اسرائیل مبنی بر پیشرفت در روند مذاکرات آتش بس در لبنان، نتانیاهو ساعاتی پس از دیدار خود با هوکشتاین، در سخنرانی ای مخالفت خود را با هرگونه آتش بس ابراز و تاکید کرد: «توافق ها و معاهده های شورای امنیت، همگی جای خود را دارند، اما اولویت نیستند. اولویت ما، تحمیل امنیت، مقابله با هرگونه حمله و اقدام علیه دشمنان مان با وجود فشارهای داخلی و خارجی است». از طرف لبنانی هم، نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان، در مصاحبه ای با روزنامه الشرق الاوسط اعلام کرد در دیدار خود با هوکشتاین، در باره بندهای آتش بس، استقرار ارتش لبنان در جنوب و اجرای قطع نامه 1701 به تفاهم رسیده و توپ در زمین نتانیاهو است. او تاکید کرد: «اکنون توپ در زمین نتانیاهو است و ما خواهیم دید آیا آمادگی حرکت در چارچوبی را که با فرستاده آمریکا بر سر آن به توافق رسیده ایم، دارد یا اینکه بار دیگر مانند گذشته زیر توافق خواهد زد». پیش تر منابع آمریکایی نیز از خواست نتانیاهو برای دستیابی به آتش بس در لبنان خبر داده بودند.